Cursusmodule Inleiding tot de industriële archeologie
online cursus 2023-2024
INLEIDING TOT DE INDUSTRIELE ARCHEOLOGIE - INDUSTRIEEL ERFGOED
ONZE THEORETISCHE CURSUSSEN WORDEN ONLINE GEDOCEERDOok tijdens het academiejaar 2023-2024 organiseren we opnieuw een lessenreeks. De data en de titels van de lezingen vind je op deze pagina |
Cursusinhoud
De ontwikkelingen van nijverheid, techniek en wetenschap tijdens voorbije twee eeuwen liggen aan de basis van onze hedendaagse maatschappijhoe we ons gedragen, hoe we ons verplaatsen, hoe we nu werken, hoe we consumeren,...
De Industriële archeologie omvat de studie, het behoud en de (her)waardering van het erfgoed van de industriële periode:
- gebouwen, machines en uitrustingen, de kennis, know how en ervaringen van mannen en vrouwen
- de woningen en woonvoorzieningen van arbeiders en patroons, de transport- en communicatie-infrastructuur, de geïndustrialiseerde en gemechaniseerde landbouw
- de ontwikkelingen van wetenschap en techniek
kortom alle sporen en relicten die ons een beeld geven van hoe onze moderne geïndustrialiseerde en technologische maatschappij ontstond en evolueerde
Het industrieel erfgoed krijgt steeds meer belangstelling van publiek en overheid.
Sedert 1975 zijn er verschillende industriële gebouwen in Vlaanderen wettelijk beschermd.
In tal van resoluties pleitte de Raad van Europa voor behoud en herbestemming van industrieel erfgoed
Industrieel toerisme kent in alle landen een sterke ontwikkeling
Daarom vooreerst een grondige inleiding voor iedereen die belangstelling heeft in het thema, en voor personen die zich op één of andere wijze in hun regio voor het industrieel en technisch erfgoed willen inzetten.
Cursus
De inleidende cursus-module geeft een grondige inleiding in alle aspecten van de industriële archeologie en het industrieel erfgoed.
Hoe keken onze voorouders naar deze realisaties? Wat betekenen ze voor ons, en welke betekenis kunnen ze in de toekomst krijgen? Moeten wij oude industriële gebouwen en installaties behouden, net zoals de kloosters, kerken en kastelen uit middeleeuwen en renaissance? En als we ze behouden: welke (maatschappelijke) functie(s) kunnen wij er dan aan geven? Kan het industrieel erfgoed ontstaan geven aan een nieuwe vorm van cultuurtoerisme ?
De lezingen handelen ook over ambachtelijke musea, archieven en industrieel toerisme.
Wat doen wij met de wortels van onze (post?)industriële maatschappij? Erven wij met eerbied ?
Industriële archeologie is een mode-woord, dat te pas en te onpas gebruikt wordt. De term omvat véél meer dan enkel maar het klasseren van oude fabrieken. Wat ? En wat kunnen we ermee aanvangen?
We kijken ook over de grens en stellen de vraag hoe we het in onze regio kunnen aanpakken?
Ons online programma:
Een online cursus via zoom.
Elke les duurt een tot anderhalf uur, met nadien nog mogelijkheid tot vragen.
De via Zoom gedoceerde lessen hebben als (ook ecologisch) voordeel dat studenten zich niet meer naar een leslokaal moeten verplaatsen, maar de lessen van bij hun thuis kunnen volgen, van overal in Vlaanderen en Nederland
Ingeschreven studenten ontvangen op dinsdag de link om in te loggen.
Doelgroepen
Iedereen die belangstelling heeft voor geschiedenis, erfgoed en toerisme, o.m. leden van geschied- en heemkundige verenigingen, leden en medewerkers van gidsengroeperingen en toeristische diensten, gemeentelijke cultuurambtenaren, verantwoordelijken van musea, monumentenzorgers, architecten; studenten geschiedenis, kunstgeschiedenis, architectuur en technische wetenschappen; leerkrachten.
Organisatie en lesgevers
De module wordt georganiseerd door de Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie vzw, het platform voor studie en behoud van het industrieel en technisch erfgoed in Vlaanderen en Brussel
De docenten beschikken allen over een uitgebreide ervaring op het terrein, ofwel door hun professionele activiteiten, ofwel door eigen onderzoek.
De studenten krijgen de raad volgend boek te lezen ter voorbereiding en als begeleiding bij de cursusmodule: Adriaan Linters: De wortels van Flanders Technology. Industrieel erfgoed, industriële archeologie in Vlaanderen (1987, beschikbaar in veel bibliotheken) en om te grasduinen in onze gedigitaliseerde publicaties
Duur, lesdagen
De lessen worden online gedoceerd op woensdagavonden, telkens vanaf 20:00 uur
Inschrijven voor volledige reeks :
- VVIA leden 100 euro voor toegang tot alle lessen - studenten kunnen tegen verminderde prijs lid worden en kunnen dan aan deze prijs deelnemen.
- Niet leden betalen 250 euro
Inschrijven voor de volledige reeks via deze link en door storting van het verschuldigde bedrag op bankrekening IBAN : BE41 5230 4462 3210
Inschrijven voor een afzonderlijke module :
- kost 50 euro per module - een module telt in principe drie lessen rond een thema, met uitzondering van de eerste kennismakingmodule die zes lessen telt voor dezelfde prijs.
- Inschrijven voor een module via deze link en door storting van het verschuldigde bedrag op bankrekening IBAN : BE41 5230 4462 3210
Inschrijven voor afzonderlijke lessen
- Wie slechts één of enkele lessen over een specifiek onderwerp wil volgen betaalt 25 euro per les.
>>> Ingeschrevenen ontvangen op dinsdag via email een link waarmee ze op woensdagavond kunnen inloggen
GEPLANDE LEZINGEN (2023-2024)
Module 1 : inleiding en kennismaking met het cursussysteem
-> schrijf in voor deze volledige module
15 november 2023 | 20:00 | Wij starten de online-cursussen opnieuw - met eerst een algemene inleiding: wat omvat het industrieel erfgoed; de oorzaken en gevolgen van de industriële revolutie |
22 november 2023 | 20:00 | Geschiedenis en erfgoed van (bouw)materialen |
29 november 2023 | 20:00 | Geschiedenis en erfgoed van het produceren: van handwerk tot machine |
6 december 2023 | 20:00 | IJzer en Staal: de ruggengraat van de industriële ontwikkeling |
13 december 2023 | 20:00 | Drijfkracht Deel 1: Van molen tot stoommachine |
20 december 2023 | 20:00 | Drijfkracht deel 2: De opkomst van verbrandingsmotoren en elektrische drijfkracht |
In 2024 zullen o.m. aan bod komen:
Module 2 Dranken
-> schrijf in voor deze volledige module
24 januari 2024 | 20:00 | Mouten en brouwen |
31 januari 2024 | 20:00 | Jenever - "Stellingwerff Theunissen". Van een 19e Eeuwse stokerij tot nu een werkende museumstokerij. Bescherming, restauratie gebouw en stokerij’ |
7 februari 2024 | 20:00 | Tabak (onder voorbehoud) |
Module 3: verwerking van producten van eigen bodem
-> schrijf in voor deze volledige module
14 februari 2024 | 20:00 | Vlas en textiele vezels |
zaterdag 24 febr. 2024 | 14:00 |
Kleiverwerking: Steenbakkerijen |
6 maart 2024 | 20:00 | Papier en papierproductie, van molen tot fabriek |
Module 4: Grondstoffen en bodemrijkdommen - deel 1
-> schrijf in voor deze volledige module
13 maart 2024 | 20:00 | Het zwarte goud; Steenkool in Limburg |
20 maart 2024 | 20:00 | België en de atoomkern |
27 maart 2024 | 20:00 | Delfstoffen en industrieel erfgoed in België, deel 1: inleiding en fossiele brandstoffen |
Module 5: Grondstoffen en bodemrijkdommen - deel 2
voorlopige data - definitieve data worden einde december bevestigd -
17 april 2024 | 20:00 | Delfstoffen en industrieel erfgoed in België, deel 2: bouwstenen, granulaten en sedimenten (grind, zand en klei) |
24 april 2024 | 20:00 | Erfgoed van de kunststofnijverheid in Vlaanderen? |
8 mei 2024 | 20:00 | Delfstoffen en industrieel erfgoed in België, deel 3: metalen en mineralen voor de industrie |
Module 6 : Transport
voorlopige data - definitieve data worden einde december bevestigd -
15 mei 2024 | 20:00 | Scheepvaart en havens |
22 mei 2024 | 20:00 | Transport en spoorwegen in België |
29 mei 2024 | 20:00 | Industrieel toerisme en industrieel erfgoedtoerisme |
5 juni 2024 | 20:00 | Productie en distributie van elektriciteit |